Karmienie piersią przez matkę jest bardzo korzystne dla niemowlaka. Jest to najwłaściwszy sposób żywienia małego dziecka. Pokarm matki zawiera odpowiednie dawki witamin, białka, tłuszczów, węglowodanów. Ich zawartość automatycznie modyfikuje się w organizmie matki wraz ze wzrostem dziecka oraz jego zapotrzebowaniom. Ponadto naturalny pokarm matki dostarcza niemowlakowi przeciwciała, które które chronią niemowlaka przed chorobami oraz wspomagają jego odporność. Mleko matki zaspokaja przez pierwsze pół roku wszystkie potrzeby żywnościowe niemowlaka.
Czytaj dalej -> ...
Mleko matki od samego początku dostosowane jest do potrzeb niemowlaka. Jest to substancja żywa i zmienna,która dopasowuje swój skład do warunków zewnętrznych i potrzeb dziecka.
W pierwszych dniach po porodzie gruczoł piersiowy wytwarza gęstą , żółtawą ciecz zwaną siarą. Jej skład i ilość jest idealnie dopasowany do potrzeb kilkudniowego maleństwa. Przeciwciała i komórki odpornościowe w niej zawarte dają dziecku idealną ochronę. Najwieksze stężenie przeciwciał jest w pierwszej i drugiej dobie, dlatego tak ważne jest jak najszybsze karmienie po porodzie.
Póżniejszy okres karmienia przynosi kolejne zmainy w składzie pokarmu, zwiększa się jego ilość, kaloryczność i zawartość laktozy oraz tłuszczu, a obniża zawartość białka i przeciwciał . Około 3 tygodni po porodzie pojawia się mleko dojrzałe.
Warto pamiętać, że pokarm zmienia się w trakcie jednego karmienia. Na początku pojawia się mleko bardziej wodniste, po kilku minutach pojawia się mleko tzw. drugiej fazy różniące się od pierwszego mleka tym, że jest bardziej tłustsze, i zawiea więcej białka.
Dlatego należy pamiętać o tym, by w trakcie ssania przez dziecko jednej piersi otrzymywało ono również "tłustszy pokarm", po którym dziecko będzie przybierać na wadze.
Skład mleka zmienia się również w ciągu doby, Dzieko karmione mlekiem matki w ciąu dnia otrzymuje więcej laktozy i białka, natomiast mleko "nocne" zawiera więcej tłuszczu (prawie 3 razy więcej ), dlatego tak ważne jest również nocne karmienie, często niedoceniane przez kobiety które karmią piersią.
Dieta matki karmiącej
Nie ma specjalnej diety, którą matka karmiąca powinna stosować w czasie karmienia piersią.
Jedynie matki które cierpią, lub w rodzinie mają osoby dotknięte alergią muszą przywiązywać większą wagę do diety i profilaktycznie eliminować produkty, szczególnie mleko i przetwory mleczne.
Matka karmiąca powinna odżywiać się przede wszystkim zdrowo i racjonalnie. Produkty powinny być świeże, bez konserwantów i sztucznych barwników.Należy również ograniczyć sól i cukier, warto pamiętać aby w diecie było jak najwięcej owoców i warzyw.
W jadłospisie mamy nie powinno zabraknąć produktów takich jak wszelkiego rodzaju kasze, ryż, makaron, ciemne pieczywo, rośliny strączkowe, zbóż, ryb, nabiału jaj i mięsa. Mięso warto spożywać raczej chude, nie smażone, najlepiej gotowane lub pieczone.
Jeśli chodzi o spożycie napojów, warto pamiętać, że pijemy częściej, w małych ilościach przede wzystkim zaspakajając pragnienie mamy.Można pić lekkie herbatki, kompoty,soki (najlepiej rozcieńczane wodą - gdyż nietóre z nich mogą zawierać duże ilości cukru dodawane w czasie procesu przetwarzania).
Czasem wypicie filiżanki lekkiej kawy również nie zaszkodzi, ważne, aby we wszystkim zachować umiar, a przede wszystkim obserwować dziecko.( kofeina może spowodować niepokój u dziecka).
Dzieci często reagują różnie na ten sam produkt i to, co odpowiada jednemu dziecku-niekoniecznie może odpowiadać innemu.
Na co należy zwracać uwagę, otóż reakcja u dziecka po spożyciu jakiegoś produktu może pojawić się po kilku godzinach, może również wystąpić po kilku dniach. Dlatego obserwujmy, czy u naszego maleństwa nie występuje niepokój, kolka czy wysypka, wprowadzając w mamy jadłospis nowy produkt z kilkudniową przerwą.
Również warto pamiętać, aby nie przejadać się, nie jest prawdą, że mama karmiąca musi jeść za dwoje. Karmienie piersią sprzyja pozbyciu się niezbędnych kalorii pod warunkiem,że diea mamy karmiącej nie będzie zbyt obfita, szczególnie w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i słodycze.
Pory karmienia
Karmienie piersią, to karmienie na żądanie - na żądanie zarówno dziecka jak i na żądanie mamy. Dotyczy to całego okresu karmienia, ale przede wszystkim okresu noworodkowego.
Częste i prawidłowe przystawianie dziecka do piersi zapewnia odpowiednią ilość pokarmu w piersiach, a także zapobiega powstaniu problemów laktacyjnych , a także problemów zdrowotnych i psychologicznych.
W czaie pierwszej godziny życia noworodka pojawia się wyraźny odruch szukania piersi. Należy wykorzystać ten moment, i zaproponować dziecku pierś. Dziecko w ten sposób uczy się piersi, a otrzymując nawet niewielkie ilości siary, natychmiast otrzymuje wraz z nią wszystkie przeciciała konieczne do zwalczania drobnoustrojów z otoczenia.
W okresie nawału częste i prawidłowe przystawianie do piersi powoduje, że nie dochodzi do przepełnienia piersi, zapobiega się również wystąpieniom problemów takich jak zastój czy zapalenie piersi.
Bywają dni, kiedy mama karmiąca ma uczucie "pustki" w piersiach, że brakuje pokarmu itp. Jest to tzw, kryzys laktacyjny występujący w okresie około 3 i 6 tygodni, 3, 6 , 9 miesięcy. Najleży wtedy częściej przystawiać dziecko do piersi, aby poprzez częstsze ssanie wystymulować pierś do produkcji większej ilości pokarmu.
Warto pamiętać o karmieniach nocnych, niektóre dzieci mniej chędne ssące pierś w ciągu dnia, bardzo ładnie opróżniają piersi będąc karmione przez sen.
Pozycje przy karmieniu.
Karmienie dziecka powinno być dla matki przede wszystkim przyjemnością. Warto pamiętać, że dziecko przystawiamy do pieri, a nie odwrotnie. Karmienie nie może również boleć, jeśli tak jest, natychmiast karmienie przerywamy, i ponownie przystawiamy dziecko do piersi.
O złym - zbyt płytkim przystawianiu dziecka do piersi świadczą główie bolesne, poranione, popękane brodawki. Prawidłowe ssanie piersi zaburza również stosowanie smoczków, kapturków, czy podawanie mieszanek z butelki.
Ważna jast pozycja karmienia.
Każda mama karmiąca powinna znaleźć dla siebie bardzo wygodną pozycję, najlepsza jest siedząca. Nie zawsze karmienie po porodzie jest możliwe w pozycji siedzącej, należy wtedy wybrać pozycję leżącą, lub półleżącą.
Bez względu na to w jakiej pozycji mama karmi ważne jest, aby całe ciało matki było rozluźnione ,żeby nie napinały się żadne mięśnie. Mama nie powinna odczuwać również niewygody.
Dokarmianie.
W przypadku noworodka zdrowego, donoszonego , jeśli kobieta karmi swoje dziecko piersią, do ukończenia przez dziecko 6 miesięcy nie należy niczym dokarmiać ani dopajać .
Mleko matki jest idealnie dopasowane do potrzeb dziecka (ilościowo i jakościowo), pod warunkiem,że laktacja nie będzie zaburzona poprzez stosowanie smoczków, kapturków,a dziecko nie będzie dopajane np. herbatkami, ani dokarmiane.
Wyjątek stanowią pewne sytuacje, np. kiedy występuje niedowaga u dziecka, a mamie zależy na karmieniu naturalnym. Wtedy należy rozpocząć dokarmianie z równoczesnym rozbudzaniem laktacji u matki karmiącej. Oczywiście może się tego podjąć kobieta pod okiem doświadczonego konsultanta laktacyjnego.
Pielęgnacja piersi.
Nie należy myć piersi przed każdym karmieniem. Na otoczce piersi znajdują się ujścia gruczołów łojowych Montgomery ego które wydzielają substancje natłuszczjącą brodawkę z otoczką. Zmywanie tej naturalnej ochrony powoduje wysuszanie naskórka i narażenie go na uszkodzenie. Zwykła higiena całego ciała jest wystarczająca.
Zwykle po porodzie może wystąpić wzmożona tkliwość brodawek piersiowych - jest to związane z przemianami hormonalnymi wystepującymi w organiźmie kobiety.
Jeśli bolesnośc przedłuża się po tygodniu, trwa to w czasie karmienia i pomiędzy karmieniami, a brodawki stają się zaczerwienione i krwawią, trzeba szukać przyczyny takiego stanu.
Likwidujemy przyczynę bólu, a nie sam ból.
Przyczyną takiego stanu jest najczęściej nieprawidłowe przystawianie dziecka do piersi, a co za tym idzie, zbyt płytkie przystawianie dzieka do piersi.NależyPiszę najczęściej, ponieważ przyczyny mogą być też inne, np. nawał, obrzęk piersi, nieprawiadłowe odstawianie dziecka od piersi , mtcie przed każdym karmieniem a nawet zbyt krótkie wędzidełko u dziecka.
Różne sa opinie na temat stosowania maści i kremów, gdyż
Idealnym będzie przy bolesności brodawek smarować je własnym pokarmem z piersi, osuszać i wietrzyć.
mgr Elżbieta Lech
Międzynarodowy Dyplomowany Konsultant Laktacyjny IBCLC